Studio DTP
Academicon
Wykonaliśmy:
- projekt graficzny okładki
- layout
- skład i łamanie
- przygotowanie do druku
Wydawnictwo
Academicon
Redaktorzy: Anna Brożek, Alicja Chybińska
Wydawca: Wydawnictwo Academicon
Miejsce i rok wydania: Lublin 2016
Stron: 430
Oprawa: miękka, twarda
Słownik języka polskiego PWN odnotowuje m.in. trzy znaczenia słowa „fenomen”: (1) rzadkie, niezwykłe zjawisko; (2) osoba wyjątkowa, niezwykle uzdolniona; (3) fakt empiryczny będący punktem wyjścia badań naukowych. W tytule nie chodzi o „fenomen” w sensie drugim, chociaż do Szkoły Lwowsko-Warszawskiej należało wiele osób wyjątkowych i niezwykle uzdolnionych, do których z powodzeniem można odnosić słowo „fenomen” w tym sensie. Tytułowy zwrot „Fenomen Szkoły Lwowsko-Warszawskiej” sygnalizuje natomiast, z jednej strony, że książka zdaje sprawę z badań naukowych nad pewnym złożonym „faktem empirycznym” – nad pewną formacją intelektualną wraz z jej dorobkiem. Z drugiej strony tytuł wskazuje na rzadkość i niezwykłość Szkoły: to, że była ona fenomenem nie tylko w dziejach Polski, lecz także w dziejach kultury in toto.
Oto kilka faktów, które się na fenomen Szkoły – w tym drugim sensie – składają.
Za początek Szkoły przyjmuje się rok 1895, kiedy jej założyciel, Kazimierz Twardowski, przybył z Wiednia do Lwowa i już wkrótce wypromował pierwszych doktorów. Wśród wychowanków (doktorantów) Twardowskiego było ponad dwudziestu przyszłych profesorów tytularnych, którzy w dwudziestoleciu międzywojennym zajęli większość katedr filozofii, logiki i psychologii, ale oddziałali także na inne dyscypliny – takie jak literaturoznawstwo, muzykologia, filologia klasyczna etc.
Twardowski zmarł w 1938 roku, a za koniec Szkoły niektórzy przyjmują rok 1939 – istotnie II wojna światowa spowodowała spustoszenie w szeregach przedstawicieli Szkoły, a jeszcze silniejszy cios stanowił dla niej okres stalinizmu. Jednakże Kilka wybitnych postaci Szkoły – takich jak Kazimierz Ajdukiewicz, Tadeusz Czeżowski, Izydora Dąmbska, Tadeusz Kotarbiński, Stefan Swieżawski czy Władysław Tatarkiewicz – działało jeszcze wiele lat po wojnie, wychowując kolejne pokolenia w duchu właściwego Szkole antyirracjonalizmu. Wielu spośród autorów tekstów do niniejszego tomu to przedstawiciele młodszych pokoleń Szkoły Lwowsko-Warszawskiej sensu largo.
Spoiwem Szkoły był nie pewien zespół idei, który wyznawaliby jej członkowie, lecz pewne postulaty metodologiczne oraz pewien zestaw wartości, które były w Szkole akceptowane przez kolejne pokolenia. O tych postulatach metodologicznych i o tym zestawie wartości mówią szczegółowo autorzy tekstów tu zamieszczonych.
Ogromnemu wpływowi Szkoły na kulturę polską towarzyszyła recepcja wyników osiąganych przez jej członków za granicą. Naszym „towarem eksportowym” była szeroko rozumiana logika (logiki wielowartościowe i metalogika Łukasiewicza, gramatyka kategorialna Ajdukiewicza, koncepcja prawdy Tarskiego). Wiele osiągnięć członków Szkoły w innych dziedzinach zagranica odkrywa dla siebie dopiero dziś i wyniki te budzą podziw u tych, którzy się z nimi stykają. Ideą stojącą za powstaniem „Fenomenu Szkoły Lwowsko-Warszawskiej” była chęć ukazania Szkoły w jak najszerszej perspektywie, także przez pryzmat mniej znanych, choć ważnych postaci i osiągnięć.
Ze wstępu
Spis treści
Wstęp
Część pierwsza: Rozprawy
Bogusław Wolniewicz
Mój obraz Szkoły lwowsko-warszawskiej » 13
Peter Simons
Filozofia logiczna, antyirracjonalizm i równość płci. Trzy atuty Oświecenia lwowsko-warszawskiego » 21
Jan Woleński
Jak mówić o historii filozofii analitycznej? » 37
Witold Marciszewski
Kwestia unaukowienia racjonalizmu przez logikę matematyczną.a logistyczny antyirracjonalizm Szkoły Lwowsko-Warszawskiej » 57
Teresa Rzepa
Kazimierz Twardowski i psychologiczna Szkoła Lwowska » 87
Ryszard Kleszcz
Antyirracjonalizm Szkoły Lwowsko-Warszawskiej » 111
Stepan Ivanyk
Dlaczego istnieje filozofia polska, a nie istnieje filozofia ukraińska? » 127
Część druga: Archiwalia
Kazimierz Ajdukiewicz
Logistyczny antyirracjonalizm w Polsce » 145
Kazimierz Ajdukiewicz
Przemówienie powitalne delegacji polskiej na Międzynarodowym Kongresie Filozofii Naukowej w Sorbonie w roku 1935 » 157
Zygmunt Zawirski
Wrażenia z I Międzynarodowego Kongresu Filozofii Naukowej » 161
Ernest Nagel
Wrażenia i oceny dotyczące europejskiej filozofii analitycznej (fragmenty) » 177
Heinrich Scholz
Mowa i myślenie. Komunikat o nowych wspólnych celach badań podstawowych prowadzonych w Polsce i Niemczech » 191
Zbigniew Jordan
Rozwój logiki matematycznej i pozytywizmu logicznego w Polsce w okresie międzywojennym (fragmenty) » 223
Jan Łukasiewicz
[Warszawska Szkoła Logiczna] » 233
Izydora Dąmbska
Franciszek Brentano a polska myśl filozoficzna. Kazimierz Twardowski i jego szkoła » 239
Część trzecia: Wywiady
O miejscu Szkoły Lwowsko-Warszawskiej w historii filozofii. Rozmowa z Marią van der Schaar » 255
O tradycji Polskiego Towarzystwa Filozoficznego. Rozmowa z Władysławem Stróżewskim » 263
O logice i filozofii w Szkole Lwowsko-Warszawskiej. W 30 lat po publikacji Filozoficznej szkoły lwowsko-warszawskiej. Rozmowa z Janem Woleńskim » 273
O filozofii logiki i matematyki w Szkole Lwowsko-Warszawskiej. Rozmowa z Romanem Murawskim » 285
O psychologii w Szkole Lwowsko-Warszawskiej. Rozmowa z Ryszardem Stachowskim » 303
O patriotyzmie, świecie wartości i… kobietach w Szkole Lwowsko-Warszawskiej. Rozmowa z Dariuszem Łukasiewiczem » 321
O działalności pedagogicznej Kazimierza Twardowskiego. Rozmowa z Ryszardem Kleszczem » 337
O etosie naukowca w Szkole Lwowsko-Warszawskiej. Rozmowa z Piotrem Gutowskim » 351
O Archiwum Kazimierza Twardowskiego. Rozmowa z Łukaszem Ratajczakiem » 363
O osiągnięciach Szkoły Lwowsko-Warszawskiej. Rozmowa z Jackiem Jadackim » 371
Witold Marciszewski
Jak się znalazłem w kręgu Szkoły Lwowsko-Warszawskiej za sprawą Kazimierza Ajdukiewicza, Katedry Logiki UW i środowiska filozoficznego KUL » 379
Szkoła Lwowsko-Warszawska – tablice synchronistyczne XX wieku » 395
Indeks nazwisk » 441
Wykaz ilustracji » 451
Księgarnia
Academicon
Zamów książkę w miękkiej lub twardej oprawie >
Szkoła lwowsko-warszawska to była chwila wielkości polskiej filozofii: moment jej chwały.
Prof. Bogusław Wolniewicz
Anna Brożek (ur. 1980) – filozof, pianistka, teoretyk muzyki, profesor filozofii w Uniwersytecie Warszawskim, autorka m.in. książek Principia musica (2006), Pytania i odpowiedzi (2007), Kazimierz Twardowski w Wiedniu (2010), Teoria imperatywów (2012).
Alicja Chybińska (ur. 1988) – filozof, doktorantka w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego; autorka artykułów z zakresu semiotyki oraz dziejów Szkoły Lwowsko-Warszawskiej.
Skomentuj