Inedita Kazimierza Twardowskiego, tom 1

Cykl Ineditów Kazimierza Twardowskiego zawiera jego niepublikowane dotąd lub trudno dostępne prace, oparte w większości na rękopisach znajdujących się w Archiwum Kazimierza Twardowskiego w Warszawie. O tym, czego z tomu zatytułowanego Logika. Część I może się dowiedzieć czytelnik-niefachowiec, odpowiada sam autor: „Jak [...] poznajemy, czy jakiś sąd jest prawdziwy czy też mylny? A dlaczego w pewnych wypadkach nie wiemy, czy dany sąd jest prawdziwy? Jakie warunki musi spełnić sąd lub przekonanie, byśmy je uważali za prawdziwe? Oto pytania, na które odpowiada logika”. Natomiast fachowcowi, przyszłemu monografiście twórczości Twardowskiego, tom ten, wraz z wydawaną oddzielnie jego częścią II, ma dostarczyć brakujący element jego bogatej spuścizny logicznej, a tym samym ułatwić sporządzenie nieistniejącego dotąd kompletnego obrazu tej spuścizny. Publikacja została wydana przez Wydawnictwo Academicon i opracowana przez Studio DTP Academicon.

Tytuł: Inedita, t. 1: Logika. Część I
Autor: Kazimierz Twardowski
Opracowanie naukowe: Jacek Jadacki
Wydawca: Wydawnictwo Academicon
Miejsce i rok wydania: Lublin 2023
Stron: 469
ISBN: 978-83-67134-07-1
DOI:10.52097/acapress.9788367134088

Zamów książkę teraz

Niniejszy tom ineditów logicznych Kazimierza Twardowskiego rozpoczyna prosty i piękny (niedatowany) tekst „Logika jako nauka o prawdziwości sądów”, a kończą jego (również niedatowane) krótkie i wnikliwe uwagi pod wspólnym – pochodzącym od redaktora – tytułem „Autorytet naukowy”.

Trzon tomu stanowią teksty wykładów uniwersyteckich Twardowskiego z lat 1895-1926, wygłaszanych przez niego w Uniwersytecie Lwowskim. Należą one głównie do działów logiki, które nazywał on odpowiednio „działem elementarnym” („teoretycznym”) i „działem metodologicznym” („praktycznym”), oraz do sylogistyki. Wykłady z sylogistyki są interesujące, także dla dzisiejszego czytelnika, m.in. dlatego, że należą do najobszerniejszej w naszej literaturze ekspozycji tego działu logiki. Ich wartość podnosi to, że omawiane w nich, często bardzo zawiłe, kwestie są ilustrowane starannie dobranymi, instruktywnymi i zarazem niekonwencjonalnymi przykładami. Z kolei wykłady z teorii badań indukcyjnych – pochodzące, co ważne, z roku akademickiego 1895/1896 – stały się, jak się okazuje, ważną inspiracją do badań nad indukcją i teorią prawdopodobieństwa, a także nad statusem praw w nauce, podejmowanych później przez przedstawicieli Szkoły Lwowsko-Warszawskiej.

Historyka logiki zaciekawią zwłaszcza dwa publikowane po raz pierwszy teksty Twardowskiego. Pierwszy – to zachowany fragment pisma, prawdopodobnie z ok. 1920 roku, w którym Twardowski przeprowadza ważne dla XX-wiecznej metodologii odróżnienie między wykrywaniem a uzasadnianiem. Drugi – to, niestety znowu tylko fragmentaryczne, uwagi Twardowskiego na temat podejmowanych na przełomie XIX i XX wieku prób „algebraicznej” reformy logiki formalnej, w których to uwagach podkreśla on pewne wspólne wady tych prób.

Zob. spis treści

Zob. wprowadzenie

KILKA SŁÓW O AUTORZE

Kazimierz Twardowski (1866–1938). Filozof, psycholog. Założyciel Szkoły Lwowsko-Warszawskiej. Profesor w Uniwersytecie Lwowskim. Autor m.in. książek: O filozofii średniowiecznej wykładów sześć (1910), Mowy i rozprawy z okresu działalności w Towarzystwie Nauczycieli Szkół Wyższych (1912), Rozprawy i artykuły filozoficzne (1927), Wybrane pisma filozoficzne (1965), Wybór pism psychologicznych i pedagogicznych (1992), Etyka (1995), Filozofia i muzyka (2005), Myśl, mowa i czyn. I–II (2013–2014).

KILKA SŁÓW O REDAKTORZE NAUKOWYM

Jacek Jadacki (ur. 1946), filozof. Emerytowany profesor w Uniwersytecie Warszawskim. Autor m.in. książek: Spór o granice poznania (1985), O rozumieniu (1989), Metafizyka i semiotyka (1996), Orientacje i doktryny filozoficzne (1998), Aksjologia i semiotyka (2003), Metafizyka i semioityka (2010), Filozofia polska XIX i XX wieku. I–II (2015), Stanisław Leśniewski: geniusz logiki (2016).