Inedita Kazimierza Twardowskiego, tom 2

Cykl Ineditów Kazimierza Twardowskiego zawiera jego niepublikowane dotąd lub trudno dostępne prace, oparte w większości na rękopisach znajdujących się w Archiwum Kazimierza Twardowskiego w Warszawie. Tom ineditów Kazimierza Twardowskiego zatytułowany Metafizyka i epistemologia zainteresuje m.in. czytelników dwóch kategorii. Po pierwsze, tom ten zainteresuje miłośników filozofii, którzy chcieliby znaleźć kompetentne odpowiedzi na tradycyjne pytania filozoficzne. Ich listę sformułował sam Twardowski, a są na niej m.in. takie pytania: Jakie jest źródło przekonań w rodzaju „Czarne nie jest białe”? Czy można mówić, ściśle się wyrażając: „Widzę stół”? Co prócz ustalenia znaczeń wyrazów jest potrzebne do ścisłego wyrażenia sądu w wypowiedzi? Po drugie, tom ten zainteresuje miłośników historii filozofii, gdyż usuwa przynajmniej w części dotkliwą lukę w pełnym obrazie spuścizny twórcy Szkoły Lwowsko-Warszawskiej. Publikacja została wydana przez Wydawnictwo Academicon i opracowana przez Studio DTP Academicon.

Tytuł: Inedita, t. 2: Metafizyka i epistemologia
Autor: Kazimierz Twardowski
Opracowanie naukowe: Anna Brożek, Jacek Jadacki
Wydawca: Wydawnictwo Academicon
Miejsce i rok wydania: Lublin 2023
Stron: 496
ISBN: 978-83-67134-09-5
DOI: 10.52097/acapress.9788367134101

Zamów książkę teraz

Tom zawiera niepublikowane dotąd prace Kazimierza Twardowskiego z zakresu ontologii, epistemologii i aksjologii, a węziej – etyki. Są to głównie rękopisy jego wykładów kursowych, które wygłaszał w latach 1897–1929 w Uniwersytecie Lwowskim, uzupełnione tekstami pojedynczych odczytów.

Twardowski przedstawił w nich i poddał szczegółowemu rozbiorowi najważniejsze spory filozoficzne: z dziedziny ontologii (monizm – dualizm – pluralizm, materializm – spirytualizm, realizm – idealizm –solipsyzm itd.), z dziedziny epistemologii (agnostycyzm – sceptycyzm – dogmatyzm, racjonalizm – empiryzm – irracjonalizm, subiektywizm – obiektywizm, relatywizm – absolutyzm itd.) i z pogranicza metafizyki i aksjologii (np. determinizm – indeterminizm). Szczególną uwagę poświęcił zagadnieniu istnienia świata i problemowi psychofizycznemu.

Przy okazji Twardowski przeprowadził analizę semantyczną kluczowych pojęć uwikłanych w te spory – m.in. pojęć: substancji i akcydensu, istoty żywej i rzeczy, bytu i istnienia, czasu i przestrzeni, przyczyny i skutku, spostrzeżenia i doznawania, przedmiotu i jego wyglądu, powiedzenia i sądu, hipotezy i tezy, prawdziwości i fałszywości (sądów), słuszności i niesłuszności (postępowania) oraz różnych odmian rozumowania.

Sprecyzował też kluczowe dla Szkoły Lwowsko-Warszawskiej postulaty metodologiczne: postulat należytego uzasadniania sadów naukowych, postulat ścisłości ich wyrażania – a także postulat krytycznego szacunku do tradycji filozoficznej.

Prace zawarte w tomie są świadectwem tego, że wbrew obiegowej opinii o przyczynkarskim charakterze dorobku naukowego Twardowskiego – miał on głęboko przemyślany pogląd na filozofię wziętą w całości oraz znakomitą „rozumiejącą” orientację w jej historii.

Zob. spis treści

Zob. wprowadzenie

KILKA SŁÓW O AUTORZE

Kazimierz Twardowski (1866–1938). Filozof, psycholog. Założyciel Szkoły Lwowsko-Warszawskiej. Profesor w Uniwersytecie Lwowskim. Autor m.in. książek: O filozofii średniowiecznej wykładów sześć (1910), Mowy i rozprawy z okresu działalności w Towarzystwie Nauczycieli Szkół Wyższych (1912), Rozprawy i artykuły filozoficzne (1927), Wybrane pisma filozoficzne (1965), Wybór pism psychologicznych i pedagogicznych (1992), Etyka (1995), Filozofia i muzyka (2005), Myśl, mowa i czyn. I–II (2013–2014).

KILKA SŁÓW O REDAKTORACH NAUKOWYCH

Jacek Jadacki (ur. 1946), filozof. Emerytowany profesor w Uniwersytecie Warszawskim. Autor m.in. książek: Spór o granice poznania (1985), O rozumieniu (1989), Metafizyka i semiotyka (1996), Orientacje i doktryny filozoficzne (1998), Aksjologia i semiotyka (2003), Metafizyka i semioityka (2010), Filozofia polska XIX i XX wieku. I–II (2015), Stanisław Leśniewski: geniusz logiki (2016).

Anna Brożek (ur. 1980), filozof, pianistka, teoretyk muzyki. Profesor w Uniwersytecie Warszawskim. Autorka m.in. książek: Symetria w muzyce (2004), Prinicipia musica (2006), Pytania i odpowiedzi (2007), Kazimierz Twardowski w Wiedniu (2010), Fakty i artefakty (2010), Teoria imperatywów (2012), Obraz duszy polskiej w mazurkach Romana Maciejewskiego (2014), Kazimierz Twardowski we Lwowie (2016), Piękno i prawda (2017), Analiza i konstrukcja (2020).