Najważniejszy problem protobiologii – “Jak powstało życie?” – pozostaje nadal nierozwiązany. Mimo to wielu przedstawicieli nauk biologicznych uważa obecnie, że celem ich badań nie jest życie samo w sobie lub jego pochodzenie, lecz struktury i procesy przebiegające wewnątrz organizmów, gatunków etc., z biosferą włącznie. Temat “życie”, tj. jego definicja, istota, natura, został przez nich porzucony, a znalazł się w płaszczyźnie zainteresowań filozofów.
Zamów książkę w Księgarni Academicon!
Podobnie stało się z innymi ważnymi pojęciami, jak np. byt ożywiony czy organizm. I rzeczywiście, wśród filozofów zwłaszcza bioetycy wykazali, jak ważna może być definicja życia, szczególnie w kontrowersyjnych “kwestiach granicznych” – początku nowego organizmu ludzkiego i/lub jego śmierci. Definiowanie życia i organizmu ma również praktyczne znaczenie w takich nowych dziedzinach wiedzy, jak “sztuczne życie” (będące działem “sztucznej inteligencji”) czy astrobiologia, obejmująca poszukiwania życia pozaziemskiego w związku z przyszłą eksploracją kosmosu (duże prawdopodobieństwo istnienia życia na Tytanie – księżycu Saturna – i na Europie – księżycu Jowisza). Kryteria odróżniania obiektu żywego od martwego lub nieożywionego nie są już tak oczywiste jak kiedyś.
Zjawiskiem pojawiania się życia na Ziemi interesowano się od najdawniejszych czasów. Zarówno filozofowie, jak i przyrodnicy, dążąc do wyjaśnienia biogenezy, stworzyli mnóstwo rozmaitych doktryn, koncepcji, hipotez i teorii. Rezultaty te mają charakter temporalny. Odzwierciedlają bowiem poglądy przyrodniczo-filozoficzne charakterystyczne dla danej epoki, w której powstawały. Spory dotyczące genezy życia koncentrowały się wokół rozmaitych i niekiedy wykluczających się odpowiedzi na pytania: “Czym jest życie?”, “Kiedy, jak i gdzie się zaczęło?”, “Dlaczego życie powstało i jego istnienie trwa nadal?”, “Jak powstał pierwszy organizm?” etc. Sporne odpowiedzi na pytanie “Jak życie powstało?” są w gruncie rzeczy odpowiedziami na pytanie “Jak mogło ono powstać?”. Ze względu na sposób wyjaśniania odpowiedzi te można podzielić na dwa typy – (a) metafizyczne i (b) przyrodnicze. W gruncie rzeczy chodzi tu o różne sposoby wyjaśniania powstania bytu żywego lub tzw. materii ożywionej. Wyjaśnić to podać model przyczynowy, czyli wydedukować go z pryncypiów, wskazać przyczynę, wydedukować ją z prawa naukowego etc. W historii filozofii odnotowuje się dwie główne koncepcje paradygmatyczne powstawania przedmiotu indywidualnego (metafizyka genezy) – Arystotelesa (384-322 przed Chr.) i A.N. Whiteheada (1861-1947). […]
SPIS TREŚCI
Wstęp
1. Historia koncepcji “minimum życia”
1.1. Starożytne i średniowieczne źródła historyczno-filozoficzne atomizmu biologicznego
1.2. Atomizm biologiczny w czasach nowożytnych przed powstaniem teorii komórkowej
1.3. Powstawanie teorii komórkowej i jej znaczenie w naukach biologicznych
2. Komórka jako biologiczny atom
2.1. Ważniejsze tezy doktryny komórkowej
2.2. Organizmalny aspekt teorii komórkowej
2.3. Redukcjonistyczny aspekt teorii komórkowej
2.4. Minimalny genom konieczny do istnienia najmniejszej żywej komórki
3. Najmniejsze ultramikroorganizmy czy naturalne twory mineralne lub organiczne?
3.1. Nanobakterie i inne nanoby
3.2. Wirusy: od parwowirusów do girusów
3.3. Wirusoidy i “osierocone” replikony: wiroidy, plazmidy etc.
3.4. Priony
3.5. Ryboorganizmy: Czy i jaka molekuła chemiczna może być uznana za żywą?
4. Struktury subkomórkowe jako jednostki żywe?
4.1. Teoria energidowa
4.2. Biokompleksy i organoidy jako elementarne jednostki biologiczne
4.3. Teoria ciał komórkowych (teoria neoenergidowa)
4.4. Nanoprotoplazma jako najbardziej podstawowa jednostka życia
4.5. Organelle czy endosymbionty
5. Modele minimalnego systemu żywego
5.1. Pierwsze modele komórki
5.2. Koacerwat
5.3. Jeewanu – “cząstka życia”
5.4. Mikrosfera
5.5. Bioid
5.6. Minimalny (M,R)-system
5.7. Chemoton
5.8. Minimalny system autopoietyczny
5.9. Minimalna protokomórka syntetyczna
5.10. Alternatywne formy życia a elementarna jednostka życia
6. Nanonauki i nanotechnologie wobec problemu elementarnej jednostki życia
6.1. Możliwości poznawcze nanonauk i nanotechnologii
6.2. Wposzukiwaniu natury życia w nanoskali: zagadnienie bioplazmy i biofotonów
Zakończenie
Bibliografia
Indeks osobowy
Summary
Zamów książkę w Księgarni Academicon!
Wydawca: Wydawnictwo KUL
Miejsce wydania: Lublin
Numer wydania: 1
Rok: 2013
Oprawa: twarda
Stron: 272
Skomentuj