Filozofia Książka

Nowa era religii? Ruch New Age i jego doktryna – aspekt filozoficzny

Studio DTP
Academicon

Zapraszamy do współpracy >

Wykonaliśmy:

  • opracowanie redakcyjne

Wydawnictwo
Academicon

Zapraszamy do współpracy >

Autor: Robert T. Ptaszek
Wydawca: 
Wydawnictwo KUL, Wydawnictwo Academicon
Miejsce i rok wydania: Lublin 2015
Stron:
330
Oprawa: miękka


Książka to pierwsza w Polsce i jedna z niewielu na świecie filozoficznych analiz ważnego zjawiska kulturowego. Bez znajomości poglądów i dokonań przedstawicieli ruchu New Age wiele współczesnych zjawisk społecznych jest niezrozumiałych. A to dlatego, że idee propagowane przez New Age stoją – między innymi – u podstaw działań proekologicznych, procesów globalizacji, strategii równoważonego rozwoju czy troski o jakość życia. Ich oddziaływanie możemy także odnaleźć w obszarach bardziej komercyjnych. Bez New Age nie byłoby tak wielkiego zainteresowania magią, wróżbami i horoskopami oraz usługami różnego rodzaju personalnych doradców (coachów).

Oprócz filozoficznej analizy doktryny New Age książka omawia okoliczności powstania ruchu, jego źródła oraz strukturę. Odróżnia dwa odmienne nurty New Age: naukowy i komercyjny. Przy rekonstrukcji doktryny New Age wykorzystuje prace autorów, którzy osiągnęli w ruchu ugruntowaną i niekwestionowaną pozycję (takich jak Fritjof Capra, Marilyn Ferguson, David Spangler). Pokazuje, że doktryna New Age próbowała (z różnym skutkiem) łączyć elementy nauk przyrodniczych z duchowością Dalekiego Wschodu. Porusza problem, czy jest ona spójnym systemem, czy raczej typem mentalności – mieszaniną poglądów naukowych, filozoficznych i mistyczno-religijnych.

Książka porusza kwestię proponowanych przez ruch New Age nowych wartości, zasad postępowania oraz technik duchowego rozwoju, które miały doprowadzić do powszechnego porządku i harmonii. Stanowi refleksję nad tym, czy głoszona przez ten Ruch wizja Ery Wodnika, mającej być czasem powszechnej miłości między ludźmi, to realny projekt czy może jedynie pobożne życzenie. Prowokuje ona do namysłu, czy ruch New Age stał się „religią Nowej Ery” czy jedynie próbą przezwyciężenia duchowego kryzysu współczesnej kultury Zachodu i w jakiej mierze udaną.


Oto fragmenty recenzji:

Autor […] koncentruje się na […] filozoficznej analizie doktryny New Age. Z gąszczu sformułowań stara się wyłuskać jej najważniejsze elementy: koncepcję poznania, koncepcje świata, człowieka, Boga i religii. Nie jest to zadanie łatwe, pomocne jest w tym jego spojrzenie zdroworozsądkowe oraz znajomość filozofii prawdziwościowej – filozofii bytu. […] Robert Ptaszek dokonał ogromnej pracy prezentując dzieje i formy New Age, zapoznając się z istniejąca literaturą (bogatą !) na temat ruchu a przede wszystkim porządkując w sposób rozumiejący i interpretując elementy doktryny.

Rozprawa […] stanowi cenną monografię dotyczącą aktualnego i wpływowego zjawiska współczesnej kultury. Autor szczegółową prezentację dziejów, poglądów, nurtów tego ruchu umiejętnie łączy z analizą i interpretacją momentów najistotniejszych – źródeł i tez o charakterze doktrynalnym, z których wynikają działania praktyczne. Monografia stanowi ważny wkład w refleksję nad współczesną kulturą, zwłaszcza kulturą naszego kręgu.

Z recenzji prof. dr hab. Zofii J. Zdybickiej

 Jest to pierwsza rozprawa filozoficzna, której przedmiotem badań jest doktryna naukowego nurtu New Age. Analiza ta dokonuje się w trzech etapach:

a) racjonalna rekonstrukcja najważniejszych poglądów dotyczących świata, człowieka i Boga;

b) wskazanie stojących u podstaw tej doktryny jawnych i ukrytych filozoficznych założeń;

c) rekonstrukcja i analiza argumentów, za pomocą których twórcy doktryny New Age uzasadniają prawdziwość występujących w niej poglądów.

Autor w sposób źródłowy, obiektywny, wyczerpujący i krytyczny dokonał syntetycznej prezentacji genezy, twórców oraz najważniejszych elementów doktryny […] oraz przyczyny kontrowersji wobec doktryny ruchu New Age. O wartości merytorycznej rozprawy […] świadczy umiejętne połączenie dobrze udokumentowanej i logicznie uporządkowanej prezentacji doktryny New Age z refleksją filozoficzną oraz krytyką założeń obrazu rzeczywistości przyjętej przez ruch w wymiarze kosmologicznym, antropologicznym i religijnym. […] O filozoficznej dojrzałości i kompetencji Autora świadczy precyzyjny język, logicznie prowadzony dyskurs naukowy, krytyka założeń filozoficznych, nieprecyzyjnego języka, wątpliwych twierdzeń i hipotez oraz instrumentalnego wykorzystania inspiracji i poglądów nauk ścisłych, nurtów filozoficznych Zachodu oraz zróżnicowanych tradycji kulturowych, filozoficznych i religijno-mistycznych Wschodu.

 Z recenzji prof. dr. hab. Henryka Zimonia

 

Zasadniczą osnową omawianej rozprawy jest próba uchwycenia filozoficznych założeń […] doktrynalnego nurtu Ruchu Nowej Ery. Założenia te nie są przez omawianych pisarzy ujawniane wprost, trzeba dokonać zabiegów interpretacyjnych, aby te założenia i wynikające z nich poglądy opisać i ocenić. Zadanie tyle trudne, co nowe w polskiej literaturze. Jest ciekawe także i z tego względu, że Autor jasno deklaruje swoje poglądy – jest zwolennikiem filozofii określającej samą siebie jako klasyczną, zasadzającą się na metafizycznej interpretacji bytu. Nie trzeba uzasadniać, jak bardzo taka wizja filozofii jest daleka od sposobu myślenia pisarzy, którzy reprezentują omawiany ruch. Jest jednak prawem filozofii zajmować się wszystkim, a dziedziną religii czy też dotykającą religii w sposób szczególny. Nie ma bowiem poglądów religijnych, które byłyby niewinne filozoficznie. Świadomie czy nieświadomie zakładają pewną wizję świata, Boga i człowieka, co może być i jest przedmiotem namysłu myślicieli filozoficznych.

Rekonstrukcja doktryny „naukowego” New Age’u jest przeprowadzona trafnie i przekonująco, pomimo ważnego – w moim przekonaniu – ograniczenia pola penetracji badawczej do jednego tylko z nurtów, wywodzącego się z nauk przyrodniczych.

Z recenzji prof. dr. hab. Jana Andrzeja Kłoczowskiego


Zob. Spis treści i wstęp.


Dr hab. Robert T. Ptaszek, prof. KUL – kierownik Katedry Teorii Religii i Alternatywnych Ruchów Religijnych w Instytucie Kulturoznawstwa na Wydziale Filozofii KUL. Należy m.in. do Polskiego Towarzystwa Filozoficznego, Polskiego Towarzystwa Kulturoznawczego, Towarzystwa Naukowego KUL i Polskiego Towarzystwa Tomasza z Akwinu. Pomysłodawca i redaktor naukowy serii Religijność Alternatywna. Opublikował ponad 130 artykułów i haseł encyklopedycznych. Główne kierunki badań: alternatywne ruchy religijne, filozofia religii, filozofia kultury.


Księgarnia
Academicon

Zamów książkę >


 

Skomentuj

Kliknij, aby skomentować