Niniejszy tom jest pokłosiem Czwartego Seminarium Historyków Filozofii Polskiej, zorganizowanego w dniach 16-17 września 2010 na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II. Wpisuje się ono w tradycję spotkań, gromadzących specjalistów historii filozofii polskiej, które odbyły się na Uniwersytecie Warszawskim i Uniwersytecie Jagiellońskim. Ostatnia edycja tych zebrań była poświęcona światopoglądowym odniesieniom filozofii polskiej.
Prezentowana publikacja ma pełniej ukazywać wciąż trwałą inspirującą rolę filozofii w polskiej kulturze i życiu społecznym, w której przeważał – jak się wydaje – praktycyzm, i to zarówno w odniesieniu do filozofii akademickiej/szkolnej, począwszy już od dominującego w wieku XV scholastycznego arystotelizmu. Liczny krąg badaczy z wielu polskich ośrodków akademickich, zarówno doświadczonych, legitymujących się ogromnym dorobkiem, jak też dopiero zaprawiających się w praktyce badawczej, np. doktorantów, rodzi nadzieję, że przez podjęcie wątków metodologicznych prezentowana publikacja może przyczynić się do podniesienia dyskursu w zakresie koncepcji historiografii polskiej, począwszy od prezentacji jej różnych wizji, często zresztą się dopełniających. Wielość podejmowanych wątków merytorycznych, jak też opcji filozoficznych i światopoglądowych, pomaga w odsłonięciu nowych pól zainteresowań badawczych, dotyczącej wciąż niezbadanej spuścizny polskich filozofów, czy też innych twórców kultury, którzy podejmowali wątki filozoficzno-światopoglądowe. Spotkanie lubelskie z jej książkowym pokłosiem ma się przyczynić do pełniejszej integracji historyków filozofii w Polsce, ułatwić kontakty, a tym samym podejmowanie nierzadko bardziej efektywnych form zespołowej pracy badawczej. Ukazanie związków filozofii z kulturą polską, i to w wymiarze problematyki egzystencjalnej, ma także stymulować namysł nad ogólnoludzką sytuacją egzystencjalną, co ma ogromne znaczenie w dydaktyce filozofii, w formie kształtowania postaw moralnych i społecznych, w tym też patriotycznych.
Niniejszy tom w dużej mierze oddaje strukturę wspomnianej konferencji, wyodrębniając problematykę metodologiczną (metafilozoficzną) i merytoryczną (systematyczną). O ile w pierwszym przypadku o kolejności zamieszczenia poszczególnych wystąpień zadecydowała jednak logika tego wątku, o tyle w drugim przypadku podstawą jest chronologia omawianych dokonań polskich filozofów.
Zamów książkę w Księgarni Academicon!
SPIS TREŚCI
Przedmowa
Filozofia a światopogląd (teoria a praktyka – dyskusyjnie)
Stanisław Pieróg (UW), Światopogląd a filozofia – charakterystyka genetyczna
Anna Brożek (UW), Światopogląd a filozofia – charakterystyka systematyczna
Stanisław Borzym (PAN), O historię światopoglądu
Stanisław Janeczek (KUL), Koncepcja historii filozofii w kontekście relacji: filozofia a światopogląd
Filozofia a światopogląd (wybór stanowisk)
Krzysztof Bochenek (URz), Poszukiwanie via communis jako punkt odniesienia piętnastowiecznej scholastyki polskiej
Wanda Bajor (KUL), Rola teologii w psychologii filozoficznej polskiego burydanisty Benedykta Hessego
Michał M. Maciołek (KUL), Różnorodność spojrzeń na stanowisko polskich myślicieli XV wieku wobec ważnych problemów Kościoła i państwa
Magdalena Płotka (UK SW), Czy światopogląd może być wiedzą? Status opinio w filozofii Jana z Głogowa
Ewa Starzyńska-Kościuszko (UWM), Światopoglądowy wymiar polskiej “filozofii narodowej”
Andrzej Wawrzynowicz (UAM), Geneza powstania Ojcze nasz Augusta Cieszkowskiego – fakty i mity
Wiesława Sajdek (KUL), Światopoglądowe odniesienia Wezwania Augusta Cieszkowskiego
Lucyna Wiśniewska-Rutkowska (UJK), Historiozofia jako zagadnienie metodologiczne. Rozważania inspirowane pracami Henryka Kamieńskiego
Anna Dziedzic (UW), Filozofia Jamesa i Schillera w polskich poszukiwaniach światopoglądowych przełomu XIX i XX wieku
Aleksander Ćuk (UJ), Mariana Zdziechowskiego polskie ujęcie idei iliryzmu na przełomie XIX i XX wieku
Tomasz Mróz (UZ), Interpretacje Państwa Platona w kontekście światopoglądu i warunków politycznych w Polsce od przełomu XIX i XX wieku do połowy wieku XX
Stanisław Borzym (PAN), Ludwik Kulczycki: od terroryzmu do etatyzmu
Leszek Wesołowski (UJ), Filozofia podmiotowości – światopoglądowe poszukiwania Stanisława Brzozowskiego
Leszek Gawor (UR z), Światopoglądowy wymiar kryzysu kultury europejskiej z przełomu XIX i XX wieku w perspektywie kulturalizmu Floriana Znanieckiego
Leszek Kopciuch (UMC S), Filozofia dziejów a światopogląd (S.I. Witkiewicz, F. Znaniecki, F. Koneczny)
Mirosław Mylik (Szkoła Wyższa im. Bogdana Jańskiego), Historyczne, filozoficzne i światopoglądowe aspekty powstania i rozwoju polskiej myśli społecznej XIX i XX wieku
Teresa U. Zawojska (KUL), Ku chrześcijańskiej wspólnocie Europy. Refleksje myślicieli polskich z początku XX stulecia. W. Dzieduszycki i M. Zdziechowski
Paweł Polak (UPJPI), Odniesienia światopoglądowe neoscholastycznej recepcji ewolucjonizmu w latach 1900-1914 na przykładzie poglądów F. Gabryla i F. Hortyńskiego
Rafał Charzyński (KUL), Światopoglądowe odniesienia neoscholastyki w ujęciu ks. Idziego Radziszewskiego
Anna Brożek (UW), Miejsce światopoglądu w życiu i w filozofii Kazimierza Twardowskiego
Dariusz Barbaszyński (UWM), Inspiracje światopoglądowe w myśli Jana Łukasiewicza
Piotr Surma (UW), Jan Łukasiewicz o determinizmie i logice
Joanna Zegzuła-Nowak (UZ), Postulat unaukowienia filozofii a światopoglądowa funkcja filozofii w polemikach Henryka Elzenberga ze szkołą lwowsko-warszawską
Jan Skoczyński (UJ), “Światopogląd z dominantą filozoficzną”. Kazus Kazimierza Wyki
Magdalena Mruszczyk (UŚ), Juliana Hochfelda teoria humanizmu socjalistycznego
Błażej Baszczak (UZ), Podstawowe założenia humanizmu naturalistycznego Heleny Eilstein
Ewa Kochan (USz), W stronę filozofii światopoglądowej. Leszek Kołakowski i zwrot w filozofii polskiej
Noty o autorach
Indeks nazwisk
Zamów książkę w Księgarni Academicon!
Wydawca: Wydawnictwo KUL
Miejsce wydania: Lublin
Numer wydania: 1
Rok: 2011
Oprawa: twarda
Stron: 434
Skomentuj