BERNARD J.F. LONERGAN (1904-1984), filozof i teolog kanadyjski. Stworzył oryginalną syntezę teologii, filozofii i współczesnej nauki, porównywaną niekiedy z syntezą św. Tomasza z Akwinu. Główną osnową jego myśli jest dwojako rozumiana „metodologia”: jako próba opisu i wyjaśnienia sposobu funkcjonowania umysłu ludzkiego w aktach poznania i w procesie tworzenia wiedzy oraz jako wartościująco-normatywny program samokształtowania i samowychowania podmiotu poznającego, aby zajął postawę poznawczą pozwalającej osiągnąć w poznawanej przez siebie dziedzinie nowe, poznawczo wartościowe wyniki. Lorengana filozofia mieści się w ramach tradycji transcendentalnej, a równocześnie uchodzi za reinterpretację myśli św. Tomasza za pomocą metody filozoficznej zainicjowanej przez Immanuela Kanta i rozwijanej przez takie nurty dwudziestowiecznej filozofii kontynentalnej, jak fenomenologia, hermeneutyka i egzystencjalizm.
Zamów książkę w Księgarni Academicon!
SPIS TREŚCI
Wprowadzenie
Rozdział I. BIOGRAFIA INTELEKTUALNA
1. Sylwetka biograficzna
2. Miejsce Insight
3. Recepcja i oddziaływanie
Rozdział II. TRADYCJA FILOZOFICZNA
1. Filozofia i teologia
2. Wielość tradycji
3. Św. Tomasz z Akwinu
4. Transcendentalny tomizm
5. Fenomenologia
6. Hermeneutyka i egzystencjalizm
7. Scjentyzm i antyscjentyzm
Rozdział III. FILOZOFIA POZNANIA
1. Dziedziny filozofii poznania
2. Teoria poznania (cognitional theory)
3. Epistemologia
4. Metafizyka
5. Podstawy filozofii i wzajemne relacje między między dziedzinami filozofii poznania
Rozdział IV. POZNANIE (KNOWING) JAKO PROCES
1. Wiedza wygenerowana immanentnie (immanently generated knowledge) i zawierzenie (belief)
2. Poznanie osobiste (personal knowing)
3. Zawierzenie
Rozdział V. PRZEDMIOTOWOŚĆ POZNANIA I WIEDZA
1. Własności poznania istotne dla argumentacji transcendentalnej
2. Pojęcie bytu (notion of being/reality)
3. Pojęcie obiektywności poznania
4. Prawda i jej kryteria
5. Realizm krytyczny
Rozdział VI. NATURA WGLĄDU I TYPY WGLĄDÓW
1. Dzieje pojęcia intuicji/wglądu
2. “Wgląd” a “intuicja”
3. Aktowy charakter wglądu
4. Wgląd jako wiedza niepropozycjonalna
5. Wgląd jako dyspozycja
6. Typy wglądów
Rozdział VII. GENEZA WGLĄDU
1. Pojęcie genezy
2. Geneza wglądu według psychologii poznawczej
3. Świadomy i nieświadomy charakter wglądu
4. Geneza wglądu a kumulatywność i cyrkularność procesu poznania
5. Wgląd a dyspozycyjne wyposażenie podmiotu
6. Pytanie jako warunek konieczny wglądu
7. Zależność wglądu od doświadczenia i wyobraźni
8. Selektywność inteligencji (abstrakcja) a zaistnienie wglądu
9. Antycypacja wglądu w ramach struktury heurystycznej
10. Geneza wglądu z poziomu inteligencji a geneza wglądu zreflektowanego
11. Ucieczka od rozumienia (the flight from understanding) jako mechanizm blokowania wglądów i zjawisko przeoczenia (oversight)
Rozdział VIII. PRZEDMIOT WGLĄDU
1. Przedmiot intuicji/wglądu w dziejach filozofii
2. Pojęcie przedmiotu wglądu
3. Przedmiot wglądu bezpośredniego w sensie zwykłym
4. Brak inteligibilności (the defect of/in intelligibility) jako przedmiot wglądu odwrotnego
5. Przedmiot wglądu zreflektowanego
6. Przedmiot wglądu praktycznego
Rozdział IX. EPISTEMICZNE WŁASNOŚCI I FUNKCJE WGLĄDU
1. Funkcje przypisywane intuicji/wglądowi w dziejach filozofii
2. Wgląd jako konstytutywny, genetyczno-funkcjonalny element procesu poznania
3. Wgląd a intersubiektywna wyrażalność i komunikowalność
4. Problem poznawczej wartości wglądu
Zakończenie
Bibliografia
Kalendarium życia i prac Bernarda Lonergana
The Collected Works of Bernard Lonergan
Glosarium
Summary
Insight and Knowing: Bernard J.F. Lonergan’s Epistemology
Indeks rzeczowy
Indeks nazwisk
Zamów książkę w Księgarni Academicon!
Wydawca: Wydawnictwo KUL
Miejsce wydania: Lublin
Numer wydania: 1
Rok: 2012
Oprawa: miękka
Stron: 478
Skomentuj