Podmiot i własności jest rozprawą poświęconą strukturze bytowej, na którą składają się własności (przypadłości) rzeczy oraz przedmioty, w których własności te tkwią. Autor rozwijając niektóre idee Romana Ingardena na tle filozofii klasycznej i współczesnej anglosaskiej filozofii analitycznej kreśli śmiałą wizję ontologiczną w postaci dwóch modeli tej struktury. W tzw. modelu tworzywowym własności są ujęte jako czynniki formujące podmioty własności (przy zachowaniu natury konstytutywnej tych ostatnich). Model nomologiczny przyrównuje podmioty własności do praw określających zależności pomiędzy własnościami-parametrami. Rozprawa podejmuje problemy fundamentalne dla filozofii, które, z racji swej doniosłości i trudności konceptualnych, wzbudzają kontrowersje właściwie od samego początku jej dziejów. Rezultaty refleksji przeprowadzonej przez Marka Piwowarczyka zaskakują głębią, złożonością i precyzją. Mimo iż punktem wyjścia tych rozważań jest myśl Romana Ingardena, Podmiot i własności przekracza ją w wielu wymiarach, prezentując nowe rozwiązania dla starych problemów. Autor jest więc nie tylko komentatorem poglądów poprzedników, lecz ma swoje własne oryginalne poglądy dotyczące podstawowych struktur ontycznych, które popiera rozbudowaną argumentacją i konfrontuje ze stanowiskami przeciwnymi.
Z recenzji dr hab. Pawła Garbacza, prof. KUL
Zamów książkę w Księgarni Academicon!
SPIS TREŚCI
Wykaz skrótów bibliograficznych
Wprowadzenie
0.1. Problem rozprawy, stan badań, możliwe rozwiązania
0.1.1. Problematyka
0.1.2. Stan badań i sposoby ujmowania problemu
0.1.3. Możliwe stanowiska
0.2. Elementy metaontologii
0.2.1. Ontologia a metafizyka
0.2.2. Ingardena koncepcja czystych możliwości i koncepcja idei
0.2.3. Ogląd ejdetyczny i uzmiennianie
0.2.4. Problemy Ingardenowskiej metaontologii
0.2.5. Problemy specyficzne dla poznania struktury podmiot-własności
Rozdział 1: Materia – forma – sposób istnienia
1.1. Materia i forma
1.1.1. Trzy podstawowe pary pojęć materii i formy
1.1.2. Relacje a związki formalne
1.2. Sposób istnienia
1.2.1. Podstawowe pary momentów egzystencjalnych
1.2.2. Problem różnicy między niesamodzielnością a zależnością
1.3. Egzystencjalna charakterystyka przedmiotu trwającego w czasie
Rozdział 2: Struktura podmiot-własności: podstawowe pojęcia i tezy
2.1. Natura konstytutywna
2.2. Własności
2.3. Konstytucja a przysługiwanie. Pułapki abstrakcji izolującej
2.4. Accidentia non sunt entia sed entis
2.5. Forma podmiot-własności a forma stanu rzeczy
2.6. Problem unikalności i struktury natur konstytutywnych
2.7. Krytyka realizmu immanentnego
Rozdział 3: Struktura podmiot-własności w kontekście zmiany przedmiotu
3.1. Zmiany podmiotów własności
3.1.1. Typy zmian i typy rozumienia zmiany
3.1.2. Klasyczny substancjalizm a tzw. paradoks tożsamości w czasie
3.1.3. Problemy z rozumieniem zmiany jako procesu aktualizacji. Modyfikacja pojęcia procesu
3.2. Krytyka koncepcji materii pierwszej w kontekście problemu zmiany substancjalnej
3.2.1. Krytyka materii pierwszej jako ostatecznego materiału
3.2.2. Materia pierwsza jako podmiot zmian substancjalnych – koncepcja Mieczysława A. Krąpca
3.2.3. Wewnętrzna sprzeczność pojęcia materii pierwszej. Zarys alternatywnego rozwiązania problemu zmiany substancjalnej
Rozdział 4: Struktura podmiot-własności w kontekście oddziaływania przedmiotu z otoczeniem
4.1. Zagadnienie dyspozycji
4.1.1. Ujęcia analityczne
4.1.2. Ujęcie Ingardenowskie
4.1.3. Ujęcie klasyczne
4.2. Filozoficzne pojęcie siły
4.2.1. Z historii filozoficznego pojęcia siły
4.2.2. Waga pojęcia prawa-siły dla analiz struktury podmiot-własności: przykład Leibniza
4.3. Ingardenowska koncepcja natury konstytutywnej a koncepcja prawa-siły
4.4. Doprecyzowanie własnego stanowiska
Zakończenie: Dwa modele struktury podmiot-własności
Aneks 1: Problem przedmiotowego charakteru procesów
Aneks 2: Przyczynek do teorii związku struktury podmiot-własności ze strukturą całość-części
Bibliografia
Summary
Indeks osobowy
Indeks rzeczowy
Zamów książkę w Księgarni Academicon!
Skomentuj