Piotr Gutowski: Nauka, filozofia i życie. U podstaw myśli Williama Jamesa

Z dzisiejszego punktu widzenia twórczość Williama Jamesa obejmującą m.in. fizjologię, psychologię i filozofię należałoby określić jako interdyscyplinarną albo przynajmniej wielodyscyplinową. Jeśli dodamy, że oprócz specjalistycznej wiedzy w kilku dziedzinach James miał też talenty artystyczne (literackie i malarskie), wrażliwość religijną, nadzwyczajną umiejętność wglądu we własny umysł oraz zdolność rozumienia innych ludzi i komunikowania się z nimi, wyłania się obraz człowieka nie tylko wszechstronnego, ale i po ludzku sympatycznego. W jego pracach uderza z jednej strony ogromny szacunek dla nauk przyrodniczych, a z drugiej – ciągłe dążenie do ujmowania zagadnień w coraz szerszym kontekście i nawoływanie do tego, aby jasno mieć przed oczyma uproszczenia, jakich, z racji metodologicznych, dopuszczamy się w badaniach naukowych. Moim celem jest prześledzenie Jamesowskiego sposobu rozumienia styku między psychologią i filozofią. Jego wizja obydwu tych dyscyplin została ukształtowana przez odniesienie do nauk przyrodniczych oraz do ludzkiego życia – zawsze jednostkowego, choć toczącego się w społecznościach, skierowanego w przyszłość i zakładającego pierwszeństwo szeroko pojętego moralnego punktu widzenia. Cel ten ujmuje, jak sądzę, tytuł: Nauka, filozofia i życie.

Fragment wstępu

Książka Piotra Gutowskiego, napisana eleganckim i łatwym w recepcji stylem, świadczy zarówno o jego bardzo dobrej znajomości kontekstów powstawania i niuansów psychologii i filozofii Williama Jamesa, jak i o umiejętności całościowego, syntetyzującego spojrzenia na bogatą twórczość tego wpływowego myśliciela.

Prof. dr hab. Stanisław Judycki, Uniwersytet Gdański

Piotr Gutowski, Nauka, filozofia i życie. U podstaw myśli Williama Jamesa, Lublin: Wydawnictwo KUL, 2011, 398 s.