Proces wydawniczy: od manuskryptu do książki

Oczywiście żadna publikacja by nie zaistniała, gdyby nie autorzy. To oni są pierwszymi i najważniejszymi twórcami książek. Ich intelektualny wysiłek stanowi podstawę, kwintesencję całej publikacji. Jaką rolę odgrywają zatem wydawnictwa? Po pierwsze, odpowiadają za cały proces wydawniczy i wspierają autora, oferując nie tylko usługi wykwalifikowanych specjalistów, ale także całe zaplecze techniczne umożliwiające przygotowanie publikacji. Po drugie, zajmują się zarządzaniem dystrybucją książek, czyli udostępnieniem ich czytelnikom. W niniejszym wpisie skupimy się na działaniach podejmowanych w ramach przygotowania wydawniczego.

Etapy procesu wydawniczego

Proces wydawniczy składa się z kilku etapów, bez których książka nie może (a przynajmniej nie powinna) ujrzeć światła dziennego. Dlaczego? Ponieważ to właśnie podczas prac edytorskich wychwytywane i eliminowane są błędy oraz nadawany jest kształt graficzny publikacji. Poniżej zamieszczamy ściągawkę ilustrującą kolejność głównych etapów wydawniczych z krótkim objaśnieniem, na czym one polegają:

1. Recenzja – ocena publikacji pod względem merytorycznym, co obejmuje m.in. wskazanie, czy wnosi coś nowego i wartościowego do stanu badań danej dziedziny, a także czy jest oryginalna, nie nosi znamion plagiatu i czy nie zawiera błędnych informacji. Książka przekazywana jest dwóm niezależnym recenzentom, którzy są kompetentni w danej dziedzinie i posiadają stopień doktora habilitowanego oraz odpowiedni dorobek naukowy. Warunkiem przekazania publikacji do dalszych prac jest uzyskanie pozytywnych rekomendacji recenzentów.
2. Opracowanie redakcyjne – prace mające na celu wyeliminowanie z tekstu usterek merytorycznych, językowych i technicznych oraz dostosowanie tekstu do norm wydawniczych. W ich zakres wchodzą: redakcja merytoryczna oraz redakcja techniczna (adiustacja). 
3. Łamanie i opracowanie graficzne – zespół czynności polegających na nadaniu tekstowi odpowiedniej formy za pomocą programu komputerowego oraz wszelkie prace mające na celu zilustrowanie tekstu.
4. Korekty – sprawdzanie poprawności stylistycznej, ortograficznej i interpunkcyjnej tekstu, a także weryfikacja poprawności tekstu po składzie (podział wyrazów oraz zapisy na końcu wiersza).
5. Druk – etap realizowany w drukarni. W pierwszej kolejności drukuje się tzw. egzemplarz sygnalny, czyli próbny wydruk jednego egzemplarza publikacji, dzięki któremu można po raz ostatni zweryfikować, czy książka nie zawiera błędów. W sytuacji, gdy książka nie wymaga już dalszych poprawek, drukowany jest cały nakład. 

I voilà – mamy książki! 🙂

Jak widać, wydanie książki to nie lada wyzwanie. Wymaga nie tylko czasu, ale także udziału specjalistów posiadających odpowiednie umiejętności (redaktorów, korektorów, grafików, drukarzy) oraz zaplecza technicznego (komputerów, programów, maszyn). Każdy etap przygotowania wydawniczego ma znaczenie, a owocem tych wszystkich prac są publikacje, które czytelnik może z przyjemnością wziąć do ręki i czerpać radość z lektury. Warto wspomnieć, że w naszym wydawnictwie wdrażamy otwarte edytorstwo. Oznacza to, że wszystkie etapy przygotowania publikacji są transparentne dla autora i pozostałych osób w nie zaangażowanych. Wprowadzamy również politykę open access, dzięki której wszystkie monografie i czasopisma naukowe są udostępniane w serwisie wydawnictwa bezpłatnie na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych zasadach. Sprawia to, że wydawane przez nas publikacje mogą docierać do szerszego grona odbiorców, a tym samym zwiększa się cytowalność naszych autorów.

W kolejnych blogowych wpisach odsłonimy wydawnicze kulisy – dokładniej przyjrzymy się poszczególnym etapom procesu wydawniczego i pokażemy ich specyfikę. Dowiecie się m.in., na czym polega opracowanie językowe, czym różni się redakcja od korekty i adiustacji oraz z jakimi wyzwaniami mierzą się redaktorzy i korektorzy. Przybliżymy również zalety udostępniania książek w otwartym dostępie oraz opowiem o tym, jak zmieniła się rola wydawcy.