Adiustacja – co to jest?

Adiustacja – co to takiego?

Termin „adiustacja” jest różnie rozumiany i w efekcie w różny sposób bywa określany zakres czynności wykonywanych przez adiustatora. W szerszym znaczeniu redakcja techniczna obejmuje przygotowanie tekstu do druku pod względem stylistycznym, ortograficznym i graficznym. W takim przypadku praca redaktora technicznego (adiustatora) częściowo pokrywa się z zadaniami redaktora merytorycznego.

W niektórych wydawnictwach (m.in. w Wydawnictwie Academicon) adiustacja  rozumiana jest jako opracowanie tekstu pod względem technicznym i graficznym (czyli w sposób węższy). Ma ono na celu ustalenie jego formy typograficznej w postaci makiety (layoutu) publikacji. Ponieważ ta forma powinna być powiązana z treścią tekstu, adiustacja jest wykonywana w ścisłej współpracy z redaktorem merytorycznym, ale także z osobą łamiącą tekst, czyli implementującą makietę w konkretnym programie komputerowym. Redakcja techniczna stanowi przygotowanie tekstu do łamania i opracowania graficznego.

Jakie czynności obejmuje redakcja techniczna?

Redakcja techniczna (adiustacja) polega na:

• poprawie formalnej i technicznej budowy całej publikacji (odpowiednie ułożenie poszczególnych jej elementów: kart tytułowych, spisu treści, przedmowy, wstępu, tekstu głównego, zakończenia, bibliografii itd.),
• wyznaczeniu formatu pracy, układu stron, kolumn i łamów, marginesów, paginacji,
• określeniu formy (kroju, odmiany i stopnia pisma) tytułów i śródtytułów oraz ich rozmieszczenia względem innych elementów tekstu,
• określeniu formy (kroju, odmiany i stopnia pisma, wcięć, justowania) akapitów zwyczajnych oraz cytowań, przypisów, wypunktowań,
• określeniu formy i rozmieszczenia tabel, tablic, ramek, wykresów, rycin, ilustracji, wzorów oraz sposobu ich oznaczania,
• innych niemerytorycznych czynnościach związanych z opracowaniem tekstu.

Dlaczego adiustacja jest potrzebna? Aby nadać treści tekstu i najbardziej adekwatną i estetyczną formę i tym samym podkreślić jego walory. Przekłada się to również na komfort czytelnika, ponieważ odpowiednio zaprojektowana i opracowana pod względem typograficznym i graficznym publikacja jest łatwiejsza oraz przyjemniejsza w lekturze.

Na koniec mała ciekawostka etymologiczna. Termin „adiustacja” pochodzi z języka łacińskiego: ad + iustum = ‘do normy, do właściwej (formy)’. W związku z tym zapis „adjustacja” jest błędem ortograficznym!

Za tydzień przyjrzymy się ostatniemu etapowi opracowania redakcyjnego, czyli korekcie. Stay tuned! 🙂

Tymczasem zachęcamy do lektury naszych poprzednich blogowych wpisów o redakcji merytorycznej oraz procesie wydawniczym. Jeśli ciekawią Was zagadnienia językowe, zainteresuje Was wpis o imiesłowowych równoważnikach zdań i zasadach ich używania.